Zaburzenia dwubiegunowe
Zaburzenia dwubiegunowe dawniej określane jako choroba maniakalno-depresyjna to cykliczne zaburzenia nastroju, gdzie epizody manii ( zaburzenie dwubiegunowe typu I ) lub hipomanii ( zaburzenie dwubiegunowe typu II ) przeplatają się z epizodami depresji.
Czym jest epizod manii?
Epizod maniakalny trudno przeoczyć gdyż zachowanie chorego staje się szokujące dla otoczenia. Osoba ogarnięta manią ma euforyczny lub drażliwy nastrój, jest pełna energii i ogromnie aktywna. Ma mnóstwo planów, lecz łatwo się rozprasza. Ma gonitwę myśli, bardzo dużo i szybko mówi, mowa sprawia wrażenie przymusowej, wpada w słowotok. Coraz trudniej wyłapać związek logiczny pomiędzy artykułowanymi myślami. Jej/ jego samoocena jest podwyższona, co może się przekształcić w urojenia wielkościowe. Osoba może być przekonana o swoich nadludzkich mocach lub o tym, że jest sławną, wybitną postacią.
Pacjenci maniakalni mniej śpią. Ich aktywność w łagodniejszych przypadkach jest efektywna, jednak z czasem mogą stracić prawidłową zdolność do oceny sytuacji i angażować się w ryzykowne zachowania np. wydawanie pieniędzy bez umiaru, przygodne związki seksualne czy inne ryzykowne posunięcia. Ich funkcjonowanie staje się dużym zagrożeniem dla nich samych i otoczenia. Często trafiają do szpitala lub więzienia.
Aby mówić o epizodzie maniakalnym objawy musza trwać co najmniej przez tydzień przez większość czasu oraz nie mogą wynikać z przyczyn somatycznych jak np. nadczynność tarczycy ani ze spożycia substancji psychoaktywnych lub innych chorób.
Epizody maniakalne są rzadsze niż depresyjne, dotykają ok 1% osób dorosłych. Prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest takie same u kobiet i mężczyzn.
Mania a hipomania
Podobną do manii lecz łagodniejszą jej formą jest epizod hipomaniakalny. Charakteryzuje się takimi samymi objawami jak mania jednak ich nasilenie jest mniejsze, nie rozwijają się urojenia i osoba nie traci zdolności do funkcjonowania tak jak ma to miejsce w epizodzie maniakalnym. Aby mówić o hipomanii objawy muszą trwać co najmniej cztery dni. Nieleczona hipomania może u niektórych pacjentów rozwinąć się w epizod maniakalny.
Zaburzenie dwubiegunowe typu I i II
Zaburzenie dwubiegunowe I typu jest diagnozowane wtedy kiedy pacjent doświadczył przynajmniej jednego epizodu manii oraz dowolną liczbę epizodów depresji i hipomanii. Może być też tak, że nie doświadcza wcale następujących epizodów hipomanii lub/i depresji lub doświadczy ich po wielu latach od epizodu manii.
Zaburzenie dwubiegunowe typu I jest w znacznym stopniu dziedziczne.
U pacjentów z zaburzeniem dwubiegunowym istnieje wysokie prawdopodobieństwo popełnienia samobójstwa.
Zaburzenie dwubiegunowe typu II natomiast polega na tym, ze pacjent miał co najmniej jeden epizod depresyjny oraz jeden hipomaniakalny ale nie doświadczył epizodu manii.
Podstawą leczenia zaburzeń dwubiegunowych są leki stabilizujące nastrój.
Author: Agnieszka Rybicka
Autorka jest certyfikowaną psychoterapeutka i psychologiem.