Nie każda osoba doświadczająca traumy zachoruje na PTSD. Jeśli choroba się rozwinie mniej więcej połowa osób wraca do zdrowia w ciagu kilku miesięcy a u innych objawy mogą ciągnąć się wiele lat. W leczeniu stosuje się oddziaływania psychologiczne i w niektórych przypadkach farmakoterapię. Jak zapobiegać PTSD po traumie i jak je leczyć?
Zapobieganie PTSD
Bezpośrednio po doświadczeniu traumatycznego stresu bardzo ważne jest wsparcie osoby aby zminimalizować u niej ryzyko szkód psychicznych. W tym celu stosuje się interwencje psychologiczną jako profilaktyke PTSD.
Empatyczna, pełna akceptacji i zrozumienia obecność drugiej osoby pozwala uniknąć typowego dla ofiar poczucia izolacji, które nasila dyskomfort. Wsparcie społeczne pomaga zmniejszyć cierpienie odczuwane po traumie m.in. dzięki działaniu hormonu więzi- oksytocynie, która aktywuje przywspółczulny układ nerwowy zmniejszając pobudzenie. Ważne jest zadbanie o odpowiednia ilość snu ponieważ niedostateczna jego ilość zwiększa poziom hormonów stresu w organizmie i tym samym podwyższa podatność na rozwiniecie PTSD.
Istotna jest również dieta pacjenta. Odradza się kofeinę i inne pobudzające substancje. Zalecane jest uprawianie ćwiczeń ze względu na ich przeciwlękowe i przeciwdepresyjne działanie.
Wiele osób próbuje radzić sobie używając substancji psychoaktywnych. Dają one jednak przeciwny skutek gdyż ich nadużywanie wzmacnia intensywność objawów.
Pomocna i uspokajająca dla pacjenta jest również edukacja na temat objawów. Mając ich świadomość osoba reaguje mniej intensywnie na własne objawy.
We wstępnej interwencji skupiamy się na troskliwym zadbaniu o osobę, wsparciu, edukacji, udzieleniu pomocnych wskazówek jak najlepiej zadbać o siebie po traumie. Wszystkie te działania maja na celu ustabilizować, uspokoić osobę, zmniejszyć stężenia hormonów stresu w organizmie.
Nie jest wskazane aby opowiadać szczegółowo o traumie zaraz po jej doświadczeniu.
Po silnym traumatycznym stresie normalną i adaptacyjna reakcja jest bycie nadmiernie wyczulonym. Wszystkie działania maja na celu zmniejszyć aktywację „mechanizmów alarmowych organizmu”.
Leczenie PTSD
Za najbardziej skuteczne w przypadku leczenia PTSD uważa się metody terapii ekspozycyjnej w połączeniu z terapią poznawczą.
Osoby z PTSD cierpią na fragmentację pamięci i świadomości własnego ja. Doświadczają flashback’ów, reminiscencji, koszmarów, wzmacniają swój lęk unikając bodźców związanych z traumą. Terapia ekspozycyjna poprzez kontrolowane odtwarzanie wspomnień ma na celu zmniejszenie poziomu lęku, integrację pamięci doświadczenia traumatycznego, połączenia emocji z ich rozumieniem przez co możliwe jest stopniowe odzyskanie poczucia bezpieczeństwa w tu i teraz.
Istotne jest przyjrzenie się jak sytuacja traumatyczna została przez osobę zinterpretowana i praca nad odzyskaniem poczucia wpływu i sensu.
Pomocna jest również edukacja pacjenta dotycząca tego jak radzić sobie po traumie. Zastosowanie maja tu powyższe wskazówki dotyczące profilaktyki.
Author: Agnieszka Rybicka
Autorka jest certyfikowaną psychoterapeutka i psychologiem.