Na czym polega zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD- obsessive compulsive disorder)?
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne dawniej nerwica natręctw lub nerwica ananakastyczna to zaburzenie, które polega na występowaniu natrętnych myśli i/lub czynności. Kiedy osoba próbuje im się przeciwstawić przeżywa narastające napięcie i lęk oraz przymus ich wykonania. Zaburzenia obsesyjno- kompulsyjne znacznie ograniczają lub w ciężkich przypadkach niszczą życie jednostki.
Obsesje – myśli natrętne
Obsesje to powtarzające się myśli, przekonania i idee. Przykładem obsesji są natrętne, niechciane myśli dotyczące wątpliwości czy zamknęło się drzwi, wyłączyło gaz, myśli bluźniercze, myśli o tym, żeby zachować się agresywnie (impulsy natrętne) lub trudne do przerwania, bezużyteczne, wielogodzinne rozważania. Osoba może mieć świadomość, że są nieracjonalne a mimo to nie potrafi ich powstrzymać.
Kompulsje – czynności natrętne
Kompulsje to czynności fizyczne lub psychiczne wykonywane wielokrotnie pod wpływem natrętnego myślenia w celu rozładowania lęku/ napięcia psychicznego. Większość osób dotkniętych kompulsjami ma świadomość, że są szkodliwe i nieracjonalne ale nie potrafi się im oprzeć. Przykładem kompulsji jest wielokrotne sprawdzanie czy dobrze zamknęło się drzwi, wyłączyło gaz; czyszczenie rąk i ciała aby zapobiec chorobom, obsesyjne dążenie do porządku lub symetrii, rytuały mające zabezpieczyć osobę przed niebezpieczeństwem, zbieranie i gromadzenie przedmiotów.
„Choroba wątpliwości”
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne są czasem nazywane chorobą watpliwości bo osoby nimi dotknięte powtarzają czynności tak jakby wątpiły czy potrafią wykonać je skutecznie.
Rokowanie w OCD
Rokowanie zależy od stopnia wglądu pacjenta im wyższy tym lepsze. Im bardziej pacjent zdaje sobie sprawę, że jego objaw jest nieracjonalny tym lepsze ma rokowanie. Słaby wgląd może oznaczać nawet urojenia.
10-25% osób chorych na OCD nie dostrzega nieracjonalności swojego zachowania lub utracili ten wgląd.
Jak często występuje OCD?
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne dotyczy 2% populacji ogólnej. Choroba zaczyna się najczęściej w młodości lub wczesnej dorosłości i dotyczy w równym stopniu kobiet i mężczyzn. Jest częstsze u osób z wysoką inteligencja i z wyższych klas społeczno-ekonomicznych. Występuje rodzinnie. Stwierdzono, że choroba związana jest z dysfunkcją obszarów mózgu takich jak obwód brzuszno-przyśrodowej kory przedczołowej, ciało prążkowane oraz wzgórze grzbietowe.
Objawy OCD mogą się nasilać lub słabnąć w ciagu życia.
Zaburzenie obesesyjno-kompulsyjne współwystępuje z depresją i zaburzeniami lękowymi. Pacjenci z OCD zagrożeni jest również podwyższonym ryzykiem samobójstwa.
Objawy obsesyjno-kompulsyjne występują w wielu chorobach: anoreksji i bulimii psychicznej (zaabsorbowanie jedzeniem), w zaburzeniu z lękiem przed chorobą (dawniej hipochondria), w zaburzeniach psychotycznych. Obsesyjne zachowania często też dotyczą hazardu, seksu.
Leczenie OCD
Leczenie to długoterminowa farmakoterapia i/lub psychoterapia. Najczęściej stosowanym nurtem psychoterapii w przypadku OCD jest nurt poznawczo-behawioralny.
Author: Agnieszka Rybicka
Autorka jest certyfikowaną psychoterapeutka i psychologiem.