Problemy z zasypianiem
Bezsenność bywa jednym z objawów problemów psychicznych lub somatycznych. Jako objawy problemów psychicznych najczęściej ma związek z depresją, manią lub zaburzeniami lękowymi, a także z traumą i zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi. Może mieć związek ze stanami i chorobami somatycznymi jak zaburzenia hormonalne (nadczynność tarczycy), metaboliczne, problemami oddechowymi, neurologicznymi, bólem, spaniem w wymuszonej pozycji itp. Inne przyczyny to używanie substancji psychoaktywnych lub niektórych leków. Czasami bezsenność występuje niezależnie.
Nieprawidłowy sen ma poważne konsekwencje zdrowotne, bywa dużym i stresującym problemem. Brak wypoczynku przekłada się na jakość życia i efektywność funkcjonowania w ciągu dnia. Wpływa także na bezpieczeństwo osoby i innych – osłabiona koncentracja lub senność zwiększa ryzyko wypadków.
Normalny sen składa sie z faz REM (rapid eye movement – szybkie ruchy gałek ocznych), w której śnimy i non-REM. Fazy te przeplatają się. Sen zmienia się w ciagu życia człowieka. Z biegiem lat staje się coraz krótszy. Najlepiej śpimy jako dzieci.
Zaburzenia snu
Zaburzenia snu można podzielić na dyssomnie i parasomnie.
O dyssomniach mówimy gdy ktoś śpi za dużo, za mało lub o niewłaściwych porach natomiast parasomnie dotyczą nieprawidłowości samego snu jak np. koszmary senne, zespół niespokojnych nóg, somnambulizm (lunatyzm).
Bezsenność
Bezsenność zazwyczaj przejawia się w problemach z zaśnięciem, zbyt wczesnym budzeniem bez możliwości ponownego zaśnięcia i z poczuciem, że sen nie przynosi regeneracji.
Leczenie bezsenności
Poradzenie sobie z bezsennością wymaga przede wszystkim dokładnego zdiagnozowania z jakim typem bezsenności mamy do czynienia, a następnie zajęcie się jej podstawową przyczyną. Warto udać się do specjalistycznego ośrodka zajmującego się leczeniem zaburzeń snu ze względu na możliwe wielorakie przyczyny tego problemu.
Higiena snu
Higiena snu to zespół zasad, których przestrzeganie ułatwia zasypianie.
Bezsenność to czasem wyuczone zachowanie np. pozostałość po chorobie, która już minęła. To, co możemy zrobić aby pomóc sobie zasypiać to poprawić higienę snu i popracować nad niektórymi nawykami związanymi ze snem.
Kilka pomocnych wskazówek ułatwiających zasypianie:
- Używaj łóżka tylko do spania i seksu. Jeśli robisz w łóżku wiele rzeczy to możesz uwarunkować się na stan czuwania w łóżku, który utrudnia zasypianie.
- Wycisz się w ciagu ostatniej godziny przed snem, unikaj pobudzających bodźców.
- Ćwicz i ruszaj się w ciagu dnia a ułatwisz sobie zasypianie.
- Opracuj rytuał związany ze snem. Jeśli znajdziesz czynność, która będziesz wykonywać przed snem ułatwisz sobie zasypianie.
- Przerwij błędne koło zmuszania się do snu. Zaakceptuj, że nie umiesz zasnąć zamiast się tym denerwować. Złość wybudza jeszcze bardziej. Zamiast tego wstań i zajmij się czymś relaksującym.
- Zwróć uwagę co jesz przed snem, zrezygnuj z ciężkostrawnych rzeczy ani nie idź spać głodny/a, unikaj nadmiaru kofeiny i innych stymulatorów, zredukuj ilość światła i utrzymuj w sypialni optymalna temperaturę 19-21° C.
Author: Agnieszka Rybicka
Autorka jest certyfikowaną psychoterapeutka i psychologiem.