Co to jest stres mniejszościowy? Stres mniejszościowy to stosunkowo nowe pojęcie (Brooks 1981, Meyer, 2003) z zakresu psychologii i socjologii. Dotyczy specyficznego doświadczenia związanego z przynależnością do grupy mniejszościowej. Członkowie grupy mniejszościowej np. społeczność LGBT (lesbijki, geje, osoby biseksualne i transpłciowe) stanowiąc mniejszość w społeczeństwie mierzą się z szeroką gamą negatywnych reakcji na swoją odmienność od dominującej heteronormatywnej większości.
Stres mniejszościowy dotyczy sytuacji odrzucenia społecznego, stygmatyzacji, mierzenia się z agresją, wyśmianiem. Do tego typu stresorów należą bycie postrzeganym przedmiotowo przez pryzmat stereotypów oraz doświadczenie traktowania jako obywatel drugiej kategorii. W przypadku LGBT np. poprzez brak instytucjonalnego uznania i możliwości zawierania związków partnerskich.
Stres mniejszościowy stanowi dodatkowe, przewlekłe obciążenie stresorami, którego efektem jest chroniczne napięcie jako konsekwencja doświadczania dyskryminacji i wykluczenia społecznego.
Mechanizm stygmatyzacji
Osoby przejawiające cechy, które stanowią odmienność lub sprzeczność z powszechnie uznawanymi normami zaczynają być szybko etykietowane, tworzone są nieprawdziwe przekonania na jej/jego temat. Prowadzi to do tworzenia uprzedzeń i obniża status takiej osoby w społeczeństwie. W konsekwencji jest postrzegana przez pryzmat swojej odmiennej cechy i uprzedmiotowiana.
Uwewnętrzniona homofobia
Przynależność do grupy stygmatyzowanej, postrzeganej negatywnie przez resztę społeczeństwa może skutkować również rozwinięciem negatywnej postawy wobec siebie samego/samej czyli braku akceptacji siebie.
Zinternalizowana czyli uwewnętrzniona homofobia jest jednym ze wskaźników stresu mniejszościowego.
Inne przejawy stresu mniejszościowego to tendencja do ukrywania się, oczekiwanie odrzucenia. Konieczność ukrywania swojej odmiennej orientacji z lęku przed odrzuceniem jest silnym, doświadczanym przewlekle stresorem i naraża osoby z dyskryminowanej grupy na większe ryzyko utraty zdrowia psychicznego i doświadczenia zaburzeń psychicznych jak depresje, zaburzenia lękowe, uzależnienia i inne.
Author: Agnieszka Rybicka
Autorka jest certyfikowaną psychoterapeutka i psychologiem.